ÇEKİN MAL ALIM SATIM NOKTASINDA BEDELSİZ KALDIĞI HUSUSU İDDİANIN TARAFLARI ARASINDA İLERİ SÜRÜLÜR

TC

YARGITAY

12. Hukuk Dairesi         

2016/24512 E. 

2016/24512 K.

MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklının temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Alacaklı tarafından çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan takipte borçlunun, icra mahkemesine başvurusunda; alacaklının çekte cirosunun bulunmadığını, takasa girmiş çeke, kendi kredi alacağını tahsil etmek için el koyup rehin ettiğini, dolayısıyla yetkili hamil olmadığını ileri sürerek takibin durdurulmasını, tatbik edilen hacizlerin kaldırılmasını ve aleyhe tazminata hükmolunmasını talep ettiği, mahkemece; alacaklı ...'ın çek kendisine ciro edilmediğinden kambiyo hukuku mucibince takip hakkına sahip bulunmadığı gerekçesiyle takibin iptaline karar verildiği görülmektedir.
6102 sayılı TTK'nun 790. maddesinde; "Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro takip ederse bu son ciroyu imzalayan kimse çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır" düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Kanun'un 798. maddesine göre ise, çekin bir takas odasına ibrazı, ödeme için ibraz yerine geçer. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Bankalararası Takas Odaları Merkezi Yönetmeliği'nin 14/B maddesinin ikinci fıkrasında; “Elektronik ortamda işlem yapan takas odalarında, bankalarca, muhatap bankalara fiziken ibraz edilmeyen çekler için birbirlerine vekalet vererek hesaben tesviye edilmek amacıyla işlem yapacak bankalar, Bankalararası Takas Odaları Merkezi Yönetim Kurulu’nca hazırlanan protokolü imzalamak suretiyle bu faaliyetlere katılabilirler” hükmüne yer verilmiştir.
Somut olayda, takip alacaklısı ...nin, ibraz işlemlerini, yukarıda belirtilen yönetmelik hükmü gereği, muhatap ... Bankası A.Ş. adına vekaleten yaptığı görülmektedir. Takip alacaklısı ... T.A.Ş, aynı zamanda muhatap banka durumunda olmadığından ve çek adı geçen banka tarafından, süresi içerisinde ibraz edildiğinden, takip yapan bankanın yetkili hamil olduğunun kabulü gerekir.
Öte yandan rehin cirosu iddiası ispatlanamadığı gibi, takip konusu çekin, mal alım satım işlemi gerçekleşmediği için bedelsiz kaldığına ilişkin iddia ise, sadece bu iddianın tarafları arasında ileri sürülebileceğinden, anılan ilişkinin tarafı olmayan diğer kişilere karşı veya diğer kişiler tarafından ileri sürülebilmesi mümkün değildir.
O halde, mahkemece, borçlunun kambiyo hukuku bakımından şikayetinin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile şikayetin kabul edilerek takibin iptali yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366. ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), bozma nedenine göre borçlunun temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14/12/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.