ARABULUCULUK GÖREVİNİN ÖZENLE YERİNE GETİRİLMEMESİ - MEVZUATA VE ETİK KURALLARA AYKIRILIK

Temmuz 14, 2023 - 14:03

T.C.
ANKARA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ
10. İDARİ DAVA DAİRESİ
2022/6771 E.
2022/5975 K.
20.12.2022 T.

TARAFLARI VE KONUSU AYNI OLAN UYUŞMAZLIK HAKKINDA YENİDEN ARABULUCULUK SÜRECİ YÜRÜTÜLDÜĞÜNDEN BAHİSLE ARABULUCUNUN UYARILMASINA İLİŞKİN ARABULUCULUK DAİRE BAŞKANLIĞI'NIN İŞLEMİNİN İPTALİ İSTEMİ ( Arabulucu Olan Davacının Daha Önce Dava Şartı Arabuluculuğa Konu Uyuşmazlık Hakkında İhtiyari Arabuluculuk Sürecinin Yürütülmesine ve Taraflar Arasında Anlaşmaya Varılmasına ve Bu Durumun Kendisine Bildirilmesine Rağmen Tarafları ve Konusu Aynı Olan Uyuşmazlık Hakkında Yeni Bir Arabuluculuk Süreci Yürüttüğü ve Dava Açılmasına Sebebiyet Verdiği - Mevzuata ve Etik Kurallara Uygun Bir Davranış Sergilemediği Gibi Arabuluculuk Görevini de Özenle Yerine Getirmediği )

ARABULUCULUK GÖREVİNİN ÖZENLE YERİNE GETİRİLMEMESİ ( Davacının Daha Önce Dava Şartı Arabuluculuğa Konu Uyuşmazlık Hakkında İhtiyari Arabuluculuk Sürecinin Yürütülmesine ve Taraflar Arasında Anlaşmaya Varılmasına ve Bu Durumun Kendisine Bildirilmesine Rağmen Tarafları ve Konusu Aynı Olan Uyuşmazlık Hakkında Yeni Bir Arabuluculuk Süreci Yürüttüğü ve Dava Açılmasına Sebebiyet Verdiği - Mevzuata ve Etik Kurallara Uygun Bir Davranış Sergilemediği/Davalı İdare İstinaf İsteminin Kabulüne Karar Verilmesi Gerektiği )

MEVZUATA VE ETİK KURALLARA AYKIRILIK ( Davacının Daha Önce Dava Şartı Arabuluculuğa Konu Uyuşmazlık Hakkında İhtiyari Arabuluculuk Sürecinin Yürütülmesine ve Taraflar Arasında Anlaşmaya Varılmasına ve Bu Durumun Kendisine Bildirilmesine Rağmen Tarafları ve Konusu Aynı Olan Uyuşmazlık Hakkında Yeni Bir Arabuluculuk Süreci Yürüttüğü ve Dava Açılmasına Sebebiyet Verdiği - Arabuluculuk Görevini Özenle Yerine Getirmediği/Davalı İdare İstinaf İsteminin Kabulüne Karar Verilmesi Gerektiği )

6325/m. 21/2

ÖZET : Dava, tarafları ve konusu aynı olan uyuşmazlık hakkında yeniden arabuluculuk süreci yürütüldüğünden bahisle 6325 Sayılı Kanun'un 21/2. maddesi gereğince arabulucunun uyarılmasına ilişkin Arabuluculuk Daire Başkanlığı'nın işleminin iptali istemine ilişkindir.

Uyuşmazlıkta, arabulucu olan davacının, daha önce dava şartı arabuluculuğa konu uyuşmazlık hakkında ihtiyari arabuluculuk sürecinin yürütülmesine, taraflar arasında anlaşmaya varılmasına ve bu durumun kendisine bildirilmesine rağmen, tarafları ve konusu aynı olan uyuşmazlık hakkında yeni bir arabuluculuk süreci yürüttüğü ve dava açılmasına sebebiyet verdiği, dolayısıyla mevzuata ve etik kurallara uygun bir davranış sergilemediği gibi arabuluculuk görevini de özenle yerine getirmediği görülmektedir.

Açıklanan nedenlerle; arabulucu olarak görev yapan davacının, dava şartı arabuluculuğa konu uyuşmazlık hakkında daha önce yürütülen ihtiyari arabuluculuk süreci neticesince tarafların anlaşmaya varmasına ve bu durumun kendisine bildirilmesine rağmen, tarafları ve konusu aynı olan uyuşmazlık hakkında yeniden arabuluculuk süreci yürüttüğünden bahisle 6325 Sayılı Kanun'un 21/2. maddesi gereğince uyarılmasına ilişkin Arabuluculuk Daire Başkanlığı'nın işleminde hukuka aykırılık, aksi yöndeki istinafa konu idare mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmadığından davalı idare istinaf isteminin kabulüne karar verilmesi gerekir.

İSTEMLERİN KONUSU : Ankara 18. İdare Mahkemesi'nce verilen 26/10/2022 gün ve E: 2022/1028, K: 2022/2432 Sayılı kararın kaldırılması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem : Arabulucu olarak görev yapan davacı tarafından, dava şartı arabuluculuğa konu uyuşmazlık hakkında daha önce yürütülen ihtiyari arabuluculuk süreci neticesince tarafların anlaşmaya varması nedeniyle, tarafları ve konusu aynı olan uyuşmazlık hakkında yeniden arabuluculuk süreci yürütüldüğünden bahisle 6325 Sayılı Kanun'un 21/2. maddesi gereğince uyarılmasına ilişkin Arabuluculuk Daire Başkanlığı'nın 20.01.2022 tarih ve E.70188868-2021/1-162/3221 Sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : Ankara 18. İdare Mahkemesi'nin 26/10/2022 gün ve E: 2022/1028, K: 2022/2432 Sayılı kararı ile; ihtiyari arabuluculuk kapsamında anlaşmaya varılması halinde tarafların dava açamayacağı açıkça düzenlenmiş iken zorunlu dava şartı olarak arabuluculuğa başvurulamayacağına ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği, anlaşma ile sonuçlanan arabuluculuk neticesinde tarafların dava yoluna başvurması halinde arabuluculuk sürecine ilişkin denetimin ilgili mahkemece yapılacağı, daha önce ihtiyari arabuluculuk kapsamında anlaşmaya varılması nedeniyle yeniden arabuluculuk sürecinin başlatılmasını yasaklayan bir hüküm bulunmaması ve bu husus haricinde davacının mevzuatta öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmediğine dair başkaca herhangi bir tespitin de bulunmadığı, aynı uyuşmazlık hakkında daha önce ihtiyari arabuluculuk kapsamında anlaşmaya varılması nedeniyle yeniden arabuluculuk süreci yürütüldüğünden bahisle davacının uyarılması yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

İSTİNAF EDENLERİN İDDİALARI :

Davalı idare istinaf başvuru dilekçesi ile; davacının 6325 Sayılı Kanun'dan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediği, arabuluculuk süreci anlaşmayla sona eren bir konuda dava açılmasına sebebiyet verdiği ileri sürülerek kararın kaldırılması ve davanın reddi yolunda karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ SAVUNMASININ ÖZETİ : İstinafa konu mahkeme kararında hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek, istinaf isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 10. İdari Dava Dairesi'nce işin gereği görüşüldü:

KARAR : İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY:

Dava; Arabulucu olarak görev yapan davacı tarafından, dava şartı arabuluculuğa konu uyuşmazlık hakkında daha önce yürütülen ihtiyari arabuluculuk süreci neticesince tarafların anlaşmaya varması nedeniyle, tarafları ve konusu aynı olan uyuşmazlık hakkında yeniden arabuluculuk süreci yürütüldüğünden bahisle 6325 Sayılı Kanun'un 21/2. maddesi gereğince uyarılmasına ilişkin Arabuluculuk Daire Başkanlığı'nın 20.01.2022 tarih ve E.70188868-2021/1-162/3221 Sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun "Görevin özenle ve tarafsız biçimde yerine getirilmesi" başlıklı 9.maddesinde;

"(1) Arabulucu görevini özenle, tarafsız bir biçimde ve şahsen yerine getirir.

(2) Arabulucu olarak görevlendirilen kimse, tarafsızlığından şüphe edilmesini gerektirecek önemli hâl ve şartların varlığı hâlinde, bu hususta tarafları bilgilendirmekle yükümlüdür. Bu açıklamaya rağmen taraflar, arabulucudan birlikte talep ederlerse, arabulucu bu görevi üstlenebilir yahut üstlenmiş olduğu görevi sürdürebilir.

(3) Arabulucu, taraflar arasında eşitliği gözetmekle yükümlüdür.

(4) Arabulucu, bu sıfatla görev yaptığı uyuşmazlıkla ilgili olarak açılan davada, daha sonra taraflardan birinin avukatı olarak görev üstlenemez." hükmüne;

"Arabuluculuk faaliyetinin yürütülmesi" başlıklı 15.maddesinde,

"(1) Arabulucu, seçildikten sonra tarafları en kısa sürede ilk toplantıya davet eder. (2) Taraflar, emredici hukuk kurallarına aykırı olmamak kaydıyla arabuluculuk usulünü serbestçe kararlaştırabilirler.

(3) Taraflarca kararlaştırılmamışsa arabulucu; uyuşmazlığın niteliğini, tarafların isteklerini ve uyuşmazlığın hızlı bir şekilde çözümlenmesi için gereken usul ve esasları göz önüne alarak arabuluculuk faaliyetini yürütür.

(4) Niteliği gereği yargısal bir yetkinin kullanımı olarak sadece hâkim tarafından yapılabilecek işlemler arabulucu tarafından yapılamaz..." hükmüne,

"Arabuluculuğun sona ermesi" başlıklı 17.maddesinde,

"(1) Aşağıda belirtilen hâllerde arabuluculuk faaliyeti sona erer: a) Tarafların anlaşmaya varması. b) Taraflara danışıldıktan sonra arabuluculuk için daha fazla çaba sarf edilmesinin gereksiz olduğunun arabulucu tarafından tespit edilmesi. c) Taraflardan birinin karşı tarafa veya arabulucuya, arabuluculuk faaliyetinden çekildiğini bildirmesi. ç) Tarafların anlaşarak arabuluculuk faaliyetini sona erdirmesi. d)Uyuşmazlığın arabuluculuğa elverişli olmadığının tespit edilmesi.

(2) Arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaştıkları, anlaşamadıkları veya arabuluculuk faaliyetinin nasıl sonuçlandığı bir tutanak ile belgelendirilir. Arabulucu tarafından düzenlenecek bu belge, arabulucu, taraflar, kanuni temsilcileri veya avukatlarınca imzalanır. Belge taraflar, kanuni temsilcileri veya avukatlarınca imzalanmazsa, sebebi belirtilmek suretiyle sadece arabulucu tarafından imzalanır..." hükmüne,

"Tarafların anlaşması" başlıklı 18.maddesinde,

"(1) Arabuluculuk faaliyeti sonunda varılan anlaşmanın kapsamı taraflarca belirlenir; anlaşma belgesi düzenlenmesi hâlinde bu belge taraflar ve arabulucu tarafından imzalanır. (2) Taraflar arabuluculuk faaliyeti sonunda bir anlaşmaya varırlarsa, bu anlaşma belgesinin icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesini talep edebilirler. Dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmuşsa, anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesi, arabulucunun görev yaptığı yer sulh hukuk mahkemesinden talep edilebilir. Davanın görülmesi sırasında arabuluculuğa başvurulması durumunda ise anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesi, davanın görüldüğü mahkemeden talep edilebilir. Bu şerhi içeren anlaşma, ilam niteliğinde belge sayılır...

(5) Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde, üzerinde anlaşılan hususlar hakkında taraflarca dava açılamaz." hükmüne,

"Arabulucular sicilinden silinme" başlıklı 21. maddesinde,

"(1) Daire Başkanlığı, arabuluculuk için aranan koşulları taşımadığı hâlde sicile kaydedilen veya daha sonra bu koşulları kaybeden arabulucunun kaydını siler.

(2)Daire Başkanlığı, bu Kanunun öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmediğini tespit ettiği arabulucuyu yazılı olarak uyarır; bu uyarıya uyulmaması hâlinde arabulucunun savunmasını aldıktan sonra, gerekirse adının sicilden silinmesini Kuruldan talep eder.

(3)Arabulucu, arabulucular sicilinden kaydının silinmesini her zaman isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir.

Ayrıca Türkiye Arabulucular Etik Kuralları'nın "Sürecinin Niteliği ve Görevin Özenle Yerine Getirilmesi" başlıklı 5. maddesinde de, arabulucunun, görevini şahsen, özenle, makul sürede, güven içinde, tarafların etkin katılımıyla, hakkaniyete uygun, taraflara yeterli söz hakkı vererek ve katılımcılar arasında karşılıklı saygı gösterilmesini sağlayacak biçimde yerine getireceği, arabulucunun, arabuluculuk görevini, arabuluculuk süreci ile ilgili tüm ön hazırlıklarını tamamladıktan sonra ve arabuluculuk sürecini yürütmek için gerekli zamana sahip olduğunda kabul etmesi gerektiği öngörülmüştür.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Dava dosyasındaki belge ve bilgilerin incelenmesinden; dava dışı tasfiye halinde Hayal Sahnesi Kültür Sanat ve Eğitim Hizmetleri Limited Şirketi tarafından yapılan 30/12/2020 tarihli şikayeti üzerine başlatılan soruşturma neticesinde davacının arabuluculuk sürecini yasa ve yönetmelik hükümlerine uygun şekilde yürütmediği, daha önce dava şartı arabulucuğa konu uyuşmazlık hakkında ihtiyari arabuluculuk süreci yürütüldüğü, taraflar arasında anlaşmaya varıldığı, görüşme öncesi bu hususta kendisine bilgi verildiği, tarafları ve konusu aynı olan uyuşmazlık hakkında yeni bir arabuluculuk süreci yürütüldüğü, mevzuata ve arabuluculuk etik kurallarına uygun biçimde davranılmadığı ve davacının görevini özenle yerine getirmediği gerekçesiyle 6325 Sayılı Kanun'un 21.maddesinin ikinci fıkrası gereğince, davacının uyarılmasına ilişkin Arabuluculuk Daire Başkanlığı'nın 20.01.2022 tarih ve E.70188868-2021/1-162/3221 Sayılı işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, arabulucu olarak görev yapan davacının, dava şartı arabuluculuğa konu uyuşmazlık hakkında daha önce yürütülen ihtiyari arabuluculuk süreci neticesince tarafların anlaşmaya varmasına ve bu durumun kendisine bildirilmesine rağmen, tarafları ve konusu aynı olan uyuşmazlık hakkında yeniden arabuluculuk süreci yürüttüğünden bahisle 6325 Sayılı Kanun'un 21/2. maddesi gereğince uyarılmasına ilişkin Arabuluculuk Daire Başkanlığı'nın 20.01.2022 tarih ve E.70188868-2021/1-162/3221 Sayılı işleminde hukuka aykırılık, aksi yöndeki istinafa konu idare mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

SONUÇ : Açıklanan Nedenlerle;

1-)Davalı idare istinaf isteminin KABULÜNE,

2-)Ankara 18. İdare Mahkemesi'nce verilen 26/10/2022 gün ve E: 2022/1028, K: 2022/2432 Sayılı kararın KALDIRILMASINA,

3-)2577 Sayılı Kanun'un değişik 45/4 maddesi uyarınca yeniden yapılan inceleme sonucunda DAVANIN REDDİNE,

4-)Aşağıda dökümü yapılan mahkeme safhasına ait 230,40-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,

5-)İstinaf safhasında davalı idare tarafından karşılanan 27,00-TL posta gideri ile yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 5.500,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,

6-)Posta gideri avansından artan miktarın davalı idareye verilmesine,

7-)2577 Sayılı Kanun'un değişik 45.maddesinin 6. fıkrası uyarınca kesin olarak 20.12.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.