BELEDİYE MECLİS ÜYELİĞİNDEN DÜŞÜRÜLME İSTEMİ - SEÇİLME YETERLİLİĞİNİN KAYBEDİLMESİ

T.C.
DANIŞTAY
8. DAİRE
2022/2796 E.
2022/4915 K.
16.9.2022 T.

BELEDİYE MECLİS ÜYELİĞİNDEN DÜŞÜRÜLME İSTEMİ ( Belediye Meclis Üyesinin “6831 Sayılı Kanuna Muhalefet” Suçu Nedeniyle Hapis Cezası ile Cezalandırıldığı - 2839 Sayılı Kanun'un 11. Maddesinde Toplam Bir Yıl veya Daha Fazla Hapis Cezasına Hüküm Giymemiş Olmak Şartı Kurala Bağlandığı TCK'nun 51. Maddesinde Düzenlenen Erteleme Müessesinin Hüküm Olunan Hapis Cezasını Ortadan Kaldırmadığı Cezanın Denetimli Serbestlik Süresince Ertelenmesi Sonucunu Doğurduğu ve Erteleme Süresi Sonunda Cezanın İnfaz Edilmiş Olacağı/Talebin Kabulü Gerektiği )

HAPİS CEZASI ( TCK'nun 51. Maddesinde Düzenlenen Erteleme Müessesinin Hüküm Olunan Hapis Cezasını Ortadan Kaldırmadığı Cezanın Denetimli Serbestlik Süresince Ertelenmesi Sonucunu Doğurduğu ve Erteleme Süresi Sonunda Cezanın İnfaz Edilmiş Olacağı Hükmü Karşısında Denetimli Serbestlik Süresi Bitmiş Olsa da Hüküm Olunan Toplam Bir Yıl ve Daha Fazla Hapis Cezasının 2839 Sayılı Kanun'un Aradığı Seçilme Şartlarını İhlal Ettiğinden Belediye Meclis Üyeliğine Seçilmeye Engel Olduğu - Seçilme Yeterliliğini Yitiren Üyenin Belediye Meclisi Üyeliğinden Düşürülmesi Gerektiği )

SEÇİLME YETERLİLİĞİNİN KAYBEDİLMESİ ( 2839 Sayılı Kanun'un 11. Maddesinde Toplam Bir Yıl veya Daha Fazla Hapis Cezasına Hüküm Giymemiş Olmak Şartı Kurala Bağlandığı TCK'nun 51. Maddesinde Düzenlenen Erteleme Müessesinin Hüküm Olunan Hapis Cezasını Ortadan Kaldırmadığı Cezanın Denetimli Serbestlik Süresince Ertelenmesi Sonucunu Doğurduğu ve Erteleme Süresi Sonunda Cezanın İnfaz Edilmiş Olacağı - İşgal ve Faydalanma Suçundan Toplam 1 Yıl 11 Ay 10 Gün Hapis Cezasıyla Mahkum Olması Nedeniyle Seçilme Yeterliliğini Yitiren Üyenin Belediye Meclisi Üyeliğinden Düşürülmesi Gerektiği )

5393/m.29

2972/m.9

2839/m.11

ÖZET : Dava, Belediye Meclis üyesinin seçilme yeterliliğini yitirdiğinden bahisle 5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun 29. maddesi uyarınca Belediye Meclis üyeliğinden düşürülmesine karar verilmesi istemine ilişkindir.

Belediye Meclis üyesinin “6831 Sayılı Kanuna muhalefet” suçu nedeniyle 1 yıl, 11 ay, 10 gün hapis cezası ile cezalandırıldığı, cezanın ertelenmesi sebebiyle denetimli serbestlik kararı verildiği görülmekte ise de; Ceza Mahkemesince hüküm olunan 1 yıl, 11 ay, 10 gün hapis cezasının belediye meclis üyesi seçilmeye engel olduğu, 2839 Sayılı Kanun'un 11. maddesinde belirtilen toplam bir yıl veya daha fazla hapis cezasına hüküm giymemiş olmak şartı ile kurala bağlandığı, TCK'nun 51. maddesinde düzenlenen erteleme müessesinin, hüküm olunan hapis cezasını ortadan kaldırmadığı, cezanın denetimli serbestlik süresince ertelenmesi sonucunu doğurduğu ve erteleme süresi sonunda cezanın infaz edilmiş olacağı hükmü karşısında, denetimli serbestlik süresi bitmiş olsa da hüküm olunan toplam bir yıl ve daha fazla hapis cezasının; 2839 SK'un aradığı seçilme şartlarını ihlal ettiğinden belediye meclis üyeliğine seçilmeye engel olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda, işgal ve faydalanma suçundan toplam 1 yıl 11 ay 10 gün hapis cezasıyla mahkum olması nedeniyle seçilme yeterliliğini yitiren üyenin belediye meclisi üyeliğinden düşürülmesi gerekmektedir.

İstemin Özeti : ... Belediye Meclis üyesi olan …'nun seçilme yeterliliğini yitirdiğinden bahisle 5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun 29. maddesi uyarınca Belediye Meclis üyeliğinden düşürülmesine karar verilmesi istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi : İstemin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Düşüncesi : İstem; ... Belediye Meclis üyesi olan …'nun seçilme yeterliliğini yitirdiğinden bahisle 5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun 29. maddesi uyarınca Belediye Meclis üyeliğinden düşürülmesine ilişkindir.

2575 Sayılı Danıştay Kanunu'nun 24. maddesinin 2. fıkrasında; Danıştayın, belediyeler ile il özel idarelerinin seçimle gelen organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri hakkındaki istemleri inceleyip, karara bağlayacağı hükme bağlanmıştır.

2972 Sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun "seçilme yeterliliği" başlıklı 9. maddesinde; 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11. maddesinde belirtilen sakıncaları taşımamak şartıyla, onsekiz yaşını dolduran her Türk vatandaşının belediye başkanlığına, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliğine seçilebileceği hükmü yer almaktadır.

2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun "milletvekili seçilemeyecek olanlar" başlıklı 11. maddesinin1.fıkrası (e) bendinde ise, taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanların milletvekili seçilemeyeceği kurala bağlanmıştır.

5393 Sayılı Belediye Kanununun "meclis üyeliğinin sona ermesi" başlıklı 29.maddesinin üçüncü fıkrasında; belediye meclisi üyeliğine seçilme yeterliliğinin kaybedilmesi durumunda, valinin bildirmesi üzerine Danıştay tarafından üyeliğin düşmesine karar verileceği kuralı yer almıştır.

Dosyanın incelenmesinden; ... Belediye Meclis üyesi …'nun “6831 Sayılı Kanuna muhalefet” suçu nedeniyle 1 yıl, 11 ay, 10 gün hapis cezası ile cezalandırıldığı, kararın, Yargıtay ... Ceza Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile onandığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, ... Belediye Meclis üyesi almış olduğu hapis cezası nedeniyle 2839 Sayılı Kanun'un 11. maddesinin 1. fıkrası (e) bendi hükmü gereğince seçilme yeterliliğini kaybetmiştir.

Açıklanan nedenlerle, ... Belediye Meclis üyesi ...'nun belediye meclis üyeliğinin düşürülmesi isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

KARAR : İstem; ... Belediye Meclis Üyesi olan …'nun 5393 Sayılı Belediye Kanununun 29. maddesi uyarınca belediye meclis üyeliğinden düşürülmesine ilişkindir.

5393 Sayılı Belediye Kanununun 29. maddesinde, belediye meclis üyeliğine seçilme yeterliğinin yitirilmesi durumunda, valinin bildirmesi üzerine Danıştay tarafından üyeliğin düşmesine karar verileceği kuralı yer almıştır.

2972 Sayılı Mahalli İdareler İle Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 9. maddesinde, 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11. maddesinde belirtilen sakıncaları taşımamak şartıyla, yirmibeş yaşını dolduran her Türk vatandaşının belediye başkanlığına, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliğine seçilebileceği kuralına yer verilmiştir.

2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun "Milletvekili seçilemeyecek olanlar" başlıklı 11. maddesinde ise; taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar ile affa uğramış olsalar bile; basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkûm olanların milletvekili seçilemeyeceği hükme bağlanmıştır.

Dosyanın incelenmesinden; ... Belediye Meclis üyesi …'nun “6831 Sayılı Kanuna muhalefet” suçu nedeniyle 1 yıl, 11 ay, 10 gün hapis cezası ile cezalandırıldığı, kararın, Yargıtay ... Ceza Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile onanarak kesinleştiği, Bilecik Valiliğinin … tarih ve … sayılı yazısıyla 5393 Sayılı Kanun'un 29. maddesi gereği adı geçenin Belediye Meclis Üyeliğinden düşürülmesinin istenildiği anlaşılmaktadır.

Ceza Mahkemesince, cezanın ertelenmesi sebebiyle denetimli serbestlik kararı verildiği görülmekte ise de; Ceza Mahkemesince hüküm olunan 1 yıl, 11 ay, 10 gün hapis cezasının belediye meclis üyesi seçilmeye engel olduğu, 2839 Sayılı Kanun'un 11. maddesinde belirtilen toplam bir yıl veya daha fazla hapis cezasına hüküm giymemiş olmak şartı ile kurala bağlandığı, TCK'nun 51. maddesinde düzenlenen erteleme müessesinin, hüküm olunan hapis cezasını ortadan kaldırmadığı, cezanın denetimli serbestlik süresince ertelenmesi sonucunu doğurduğu ve erteleme süresi sonunda cezanın infaz edilmiş olacağı hükmü karşısında, denetimli serbestlik süresi bitmiş olsa da hüküm olunan toplam bir yıl ve daha fazla hapis cezasının; 2839 Sayılı Kanun'un aradığı seçilme şartlarını ihlal ettiğinden belediye meclis üyeliğine seçilmeye engel olduğu anlaşılmaktadır.

Bu durumda, işgal ve faydalanma suçundan toplam 1 yıl, 11 ay, 10 gün hapis cezasıyla mahkum olması nedeniyle seçilme yeterliliğini yitiren …'nun belediye meclisi üyeliğinden düşürülmesi gerekmektedir.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, istemin kabulüyle ... Belediyesi Meclis üyesi olan ...'nun üyeliğinin düşürülmesine, kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içinde İdari Dava Daireleri Kuruluna itiraz yolu açık olmak üzere, 16.09.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.